چالش های اولین اثر طبیعی ثبت شده ایران
بکسیها: کوه دماوند، اولین اثر طبیعی ثبت شده در ایران است؛ کوهی که با اساطیر ما گره خورده است و اینروزها از گردشگری بی ضابطه، معدن کاوی و پسماند رنج می برد.
به گزارش بکسیها به نقل از ایسنا کوه ها در کشور ما اهمیت ویژه ای دارند و حدود ۳۰ درصد مساحت کشور را کوهستان ها تشکیل داده است. کوه ها منابع آبی هستند که خود سبب بارش برف و باران، تقویت آب های زیرزمینی و تشکیل رودها می شوند همین طور کوه ها را برج های آب شیرین جهان می نامند. در ایران به لحاظ جغرافیای طبیعی، کوه یک اصل بوده و اگر کوه نبود، آب و جنگل نبود و فلات ایران اینطور شکل نمی گرفت بدین سبب کارکردهای بسیار و دست نیافتنی بودن البرز به عنوان یکی از رشته کوه های کشورمان در گذشته سبب شده بود تا معانی بسیاری برای ایرانیان داشته باشد که این مساله هم در دوره مهر پرستی، هم دوره زرتشتی و هم دوران اسلام قابل مشاهده می باشد.
یکی از مهم ترین کوه های ایران دماوند است که در شمال ایران و در مرز دو استان مازندران و تهران قرار دارد. این کوه ۵۶۱۰ متر ارتفاع دارد و به بلندترین کوه ایران و خاورمیانه و بلندترین کوه آتشفشانی آسیا شهرت دارد. این کوه در جنوب دریای خزر در ۶۹ کیلومتری شمال شرق تهران و ۲۶ کیلومتری شمال غربی شهر دماوند قرار دارد.
دماوند آتشفشانی خاموش به همراه چندین چشمه گوگردی است و چشمه های آب گرم دارد. این کوه حدود ۳۸ هزار و ۵۰۰ سال قبل تشکیل شده است. بدین جهت باتوجه به اهمیت این کوه، «دماوند» از سال ۱۳۸۱ به عنوان اثر طبیعی ملی در سازمان حفاظت محیط زیست ثبت شده است. از ۱۳۸۷ نیز سازمان میراث فرهنگی دماوند را به عنوان آثار ملی به ثبت رساند علاوه بر آن دماوند نخستین اثر طبیعی ملی است که در سازمان میراث فرهنگی ثبت گردید. قبل از آن در این سازمان تنها بناها ومحوطه های تاریخی ثبت می شد و پس از دماوند ثبت آثار طبیعی نیز انجام شده است. در تمام دنیا نیز آثار طبیعی در میراث فرهنگی ثبت می شوند چونکه تمدن در طبیعت شکل می گیرد.
دماوند یک مجموعه غنی از حیات وحش را دارد. همچون گونه های شاخص آن می توان به کل و بز و قوچ و میش اشاره نمود اما بگفته عباس محمدی- مدیر انجمن دیده بان کوهستان - زیستگاه آنها به سبب ورود زیاد و گسترده دام و فشارهای انسانی به ارتفاعات بسیار بالا انتقال یافته است که منجر به پیدا نشدن غذا در محدوده زندگی آنها می شود و خطر انقراض اینگونه ها را به همراه دارد.
چرای بی رویه دام، لطمه به آبخیزهای کشور و معدن کاوی همچون چالش های دیگر کوهستان هایی مثل دماوند و معادن آبی است و خاصیت نگهداری آب در کوهستان ها باتوجه به این موارد مبتلا به اختلال شده و یا از بین رفته است.
به گفته محمدی همچون تخریب های ناشی از کارهای انسانی این است که دامداران برای تامین سوخت بمنظور پختن غذا و آماده سازی چای از انواع گیاهان گون و گیاهانی که شاخه و قسمت های چوبی دارند، استفاده می نمایند. این مساله بسیار قابل تامل است چونکه در کشوری که سرشار از منابع نفت و گاز است، هنوز سیستمی تعبیه نشده است که دامداران برای سوخت و مصرف شخصی از گیاهان باارزش مراتع بهربرداری نکنند.
یکی دیگر از عوامل انسانی موثر بر تخریب کوه ها همچون دماوند گردشگری بی ضابطه و بی توجهی گردشگران به محیط زیست کوهستان است. در این شرایط بگفته بابک داریوش - متخصص منظر کوهستان-رویکردهای فعلی به گردشگری کوهستان در ایران نیازمند تغییر است.
محمدی نیز تاکید می کند: صعود در فصل مناسب، تعیین تعداد کوهنوردان برای صعود در هر مسیر، خودداری از افزایش مسیرهای کوهنوردی و ضرورت صعود از راه های پاکوب، خودداری از ایجاد راه فرعی، موظف و مکلف بودن افراد به برگرداندن زباله های تولیدشده و چگونگی مدیریت فضولات از مواردی است که نیازمند تدوین و اعمال ضوابطی است.
به گزارش بکسیها به نقل از ایسنا باتوجه به کارکردهای مهم کوه هایی مانند دماوند لازم است نسبت به صیانت از این اکوسیستم هم مسئولان و هم مردم بیشتر توجه نمایند.
بیشتر بخوانید:
قله دماوند در باشگاه نخستین ها
ضرورت تغییر رویکرد های فعلی نسبت به گردشگری در کوهستان
از کوه هایی که بلعیده شده اند تا علل بی توجهی به محیط زیست کوهستان ها
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات کاربران بکسیها در مورد این مطلب