همه چیز درباره سامانه مودیان مالیاتی کشور

به نقل از انزل وب؛ سامانه مودیان مالیاتی، یکی از گام‌ های کلیدی دولت در جهت شفاف ‌سازی مالی و کاهش فرار مالیاتی است. این سامانه، به عنوان یک ابزار الکترونیکی برای نظارت بر معاملات و تراکنش‌ های مالی فعالان اقتصادی طراحی شده و هدف آن تسهیل روند امور مالیاتی و ارتقای شفافیت اقتصادی در کشور است. در این مقاله، به بررسی کامل بخش ‌های مختلف سامانه مودیان، افراد مشمول، روش‌ های ارسال صورتحساب‌ های الکترونیکی، انواع صورتحساب ‌ها و جرائم عدم رعایت قوانین مرتبط با این سامانه خواهیم پرداخت.

سامانه مودیان مالیاتی چیست؟

سامانه مودیان مالیاتی، پلتفرمی است که توسط سازمان امور مالیاتی کشور راه‌ اندازی شده است. این سامانه، در راستای اجرای قوانین جدید مالیاتی، به ویژه قانون پایانه‌ های فروشگاهی و سامانه مودیان طراحی شده و به کسب ‌وکارها کمک می‌ کند تا فرآیندهای مالیاتی خود را به صورت دقیق ‌تری انجام دهند. هدف اصلی این سامانه، پیشگیری از فرار مالیاتی و اطمینان از دریافت صحیح مالیات توسط دولت است.

یکی از ویژگی ‌های برجسته سامانه مودیان، امکان ثبت، پردازش و پیگیری تراکنش‌ های مالی به صورت الکترونیکی است که موجب کاهش خطاهای انسانی، جلوگیری از ابهامات مالیاتی و بهبود روند بررسی و رسیدگی به اظهارنامه‌ های مالیاتی می شود.

چه افرادی باید در سامانه مودیان ثبت نام کنند؟

ثبت نام در سامانه مودیان، برای تمام فعالان اقتصادی که مشمول پرداخت مالیات هستند، امری اجباری است. این اشخاص و نهادها عبارتند از:

شرکت‌ های تجاری

 تمامی شرکت‌ های تجاری اعم از سهامی خاص، با مسئولیت محدود، تعاونی ‌ها و سایر شرکت‌ های حقوقی، موظف به ثبت نام و ارسال صورتحساب‌ های خود در سامانه مودیان هستند.

اشخاص حقیقی با فعالیت اقتصادی

 افرادی که در زمینه‌ های مختلف اقتصادی فعالیت دارند مانند فروشگاه‌ های آنلاین، مشاغل خانگی و حتی افراد حقیقی که به صورت خوداشتغال کار می ‌کنند نیز، باید در این سامانه ثبت نام نمایند.

افراد حقیقی و حقوقی با درآمدهای مشخص

این دسته، شامل افرادی است که از طریق اجاره املاک، حقوق و دستمزد، فروش کالا یا ارائه خدمات درآمد دارند. این افراد، حتی اگر فعالیت‌ های اقتصادی خود را به صورت محدود انجام دهند، همچنان مشمول ثبت نام در سامانه خواهندبود.

مؤسسات غیرانتفاعی، خیریه ‌ها و بنیادها

 این نهادها نیز، به دلیل فعالیت ‌های اقتصادی خود که منجر به کسب درآمد می ‌شود، موظف به ثبت نام در سامانه مودیان هستند. حتی اگر این درآمدها معاف از مالیات باشند، ثبت اطلاعات آن ‌ها در سامانه مودیان الزامی است.

صورتحساب الکترونیکی چیست؟

یکی از اجزای کلیدی سامانه مودیان، صورتحساب الکترونیکی است. صورتحساب الکترونیکی، یک سند مالی دیجیتال است که توسط فروشنده صادر شده و به خریدار ارائه می ‌شود. این صورتحساب، حاوی اطلاعات دقیق و جزئی از تراکنش‌ های مالی است و به دلیل داشتن شماره یکتای مالیاتی، اعتبار ویژه ‌ای در این سامانه دارد.

بر اساس قانون پایانه‌ های فروشگاهی و سامانه مودیان، صورتحساب الکترونیکی باید شامل اقلام اطلاعاتی متناسب با نوع کسب ‌وکار باشد که توسط سازمان امور مالیاتی تعیین و اعلام شده و شامل نوع کالا یا خدمات، مشخصات هویتی فروشنده و خریدار، مالیات، عوارض مرتبط و جزئیات پرداخت است.

انواع صورتحساب ‌های الکترونیکی

صورتحساب‌ های الکترونیکی، در سه نوع اصلی طبقه بندی شده و هر یک برای موقعیت ‌های خاصی طراحی شده ‌اند:

صورتحساب الکترونیکی نوع اول

 این نوع صورتحساب، کامل ‌ترین نوع صورتحساب بوده و شامل تمام اطلاعات مربوط به فروشنده، خریدار، کالا یا خدمات ارائه شده است. این صورتحساب، توسط فعالان اقتصادی نظیر شرکت ‌ها، مؤسسات و صاحبان مشاغل صادر می‌شود. اطلاعاتی مانند نوع فروش، نوع خریدار، تاریخ و زمان دقیق صدور و مشخصات کالا یا خدمات، از جمله مواردی است که در این نوع صورتحساب ثبت می‌گردد.

این صورتحساب، تنها نوعی است که اعتبار مالیات بر ارزش افزوده آن برای خریدار مورد تأیید قرار می ‌گیرد و در محاسبه مالیات‌ های مربوط به مودیان نیز قابل قبول است. به همین دلیل، کسب ‌وکارهایی که با سایر فعالان اقتصادی تعامل دارند، از این نوع صورتحساب استفاده می‌ کنند.

صورتحساب الکترونیکی نوع دوم

این نوع صورتحساب، برای فروش به مصرف‌ کنندگان نهایی و خرده‌ فروشی ‌ها طراحی شده است و شامل اطلاعات پایه ‌ای از فروشند، کالا یا خدمات است؛ اما اطلاعات خریدار در آن آن ثبت نمی‌ شود. به دلیل نبود اطلاعات خریدار، این صورتحساب از نظر اعتبار مالیاتی، برای خریدار قابل استفاده نیست.

صورتحساب الکترونیکی نوع سوم

 این صورتحساب‌ ها، همان رسیدهای پرداختی از دستگاه‌ های کارتخوان یا درگاه‌ های پرداخت الکترونیکی هستند که برای معاملات نقدی، با مصرف ‌کننده نهایی مورد استفاده قرار می‌ گیرند. اطلاعاتی نظیر مبلغ پرداختی، شماره پیگیری، تاریخ و زمان پرداخت و حداقل مشخصات فروشنده در این رسیدها ثبت می ‌شود. این نوع صورتحساب‌ ها نیز، فاقد اعتبار مالیاتی برای خریدار هستند.

چگونگی ارسال صورتحساب الکترونیکی به سامانه مودیان

ارسال صورتحساب‌ های الکترونیکی به سامانه مودیان، یکی از مراحل حساس و ضروری در روند اجرای این سامانه است. برای ارسال صورتحساب‌ ها، مودیان می‌ توانند از سه روش زیر استفاده کنند:

ارسال مستقیم از طریق نرم ‌افزار مودیان

در این روش، مودیان می‌ توانند با استفاده از نرم ‌افزارهای واسط سامانه مودیان، صورتحساب‌ های خود را به صورت مستقیم و بدون واسطه به سامانه ارسال کنند. این روش، بسیار ساده و سریع بوده و برای تمامی کسب و کارها مناسب و مقرون به صرفه است.

ارسال از طریق شرکت ‌های معتمد

 برخی شرکت‌ ها که تأییدیه سازمان امور مالیاتی را دریافت کرده ‌اند، شرکت های معتمد نام داشته و خدمات ارسال صورتحساب ‌های الکترونیکی را نیز ارائه می‌ دهند. این روش نیز، برای کسب ‌وکارهای بزرگ و پیچیده که نیاز به خدمات تخصصی دارند، گزینه مناسبی خواهدبود.

ارسال از طریق سامانه ‌های دولتی

 مودیان همچنین می‌ توانند از سامانه ‌های دولتی مورد تأیید سازمان امور مالیاتی برای ارسال صورتحساب‌ های خود استفاده کنند. این روش نیز، برای کسب ‌وکارهایی که تمایل به استفاده از سرویس‌ های دولتی دارند، گزینه مناسبی محسوب می شود.

جرائم مربوط به سامانه مودیان

برای اطمینان از رعایت مقررات سامانه مودیان، سازمان امور مالیاتی جرائم متعددی را برای عدم رعایت این قوانین تعیین کرده است. برخی از این جرائم عبارتند از:

عدم ثبت نام در سامانه مودیان مالیاتی

 افرادی که مشمول ثبت نام در سامانه مودیان هستند، اگر به موقع اقدام به انجام این امر نکنند، علاوه بر محرومیت از معافیت‌ های مالیاتی و نرخ صفر، با جریمه ‌ای معادل 10 درصد از کل فروش یا 20 میلیون ریال مواجه خواهند شد..

عدم ارسال صورتحساب الکترونیکی به سامانه مودیان

 اگر مودیان پس از ثبت نام، صورتحساب‌ های خود را به سامانه ارسال نکنند، علاوه بر جریمه 10 درصدی از مجموع فروش، از معافیت ‌های مالیاتی و تشویقی ‌های مالی نیز محروم خواهند شد.

سایر جرائم مالیاتی

سایر اقدامات مانند عدم ارسال صورتحساب چاپی به خریدار، عدم اعلام تعطیلی واحد اقتصادی در سامانه، استفاده نادرست از شناسه حافظه مالیاتی و موارد مشابه نیز، جزو جرائم مالیاتی مربوط به سامانه مودیان محسوب شده و مشمول جریمه ‌های جداگانه ‌ای خواهندبود.